Genel cerrahi oldukça geniş yelpazedeki birçok cerrahi hastalık için bilgi ve aşinalık gerektiren bir disiplindir. Halk arasındaki ismi hariciyedir. Hariciyenin ilgi alanı şunlardır
Gastrointestinal Sistem
Özofagus
Mide
İnce barsak, kalın bağırsak
Safra kesesi ve safra yolları
Karaciğer
Pankreas
Karın ve İçeriği
Fıtıklar dahil
Endokrin Sistem
Tiroit
Pankreas
Genel Cerrahi - Ameliyat Nasıl Yapılır?
Hastanenin ameliyat yapılan kısmına ameliyathane denir. Ameliyathanedeki, özel havalandırması ve ameliyat lambaları gibi gerekli ekipmanların olduğu büyük odalara ameliyat salonu denir.
Cerrahlar ve ameliyata giren diğer yardımcılar (cerrahi hemşiresi, cerrahi asistanı, cerrahi öğrencisi) ameliyattan önce her seferinde yıkanan ameliyathane forması giyerler, maske ve kep takarlar. Cerrahi ekip ameliyattan önce ellerini, bileklerini ve kollarını iyice yıkarlar (ameliyat sahasına mikropların girmesini önlemek için). Daha sonra steril bir ameliyat önlüğü giyer ile steril cerrahi eldiven (ince) takarlar.
Ameliyattan önca hastaya anestezi uygulanır. Genel anestezide hasta tamamen uyutulur ve solunum cihazına bağlanır. Regional (bölgesel) anestezide, ilgili sinirler uyuşturulur (örneğin spinal ve epidural anestezide, bel bölgesindeki omurilik çevresine ilaç verilerek belden aşağısı uyuşturulur. Yada sadece el-kol ya da ayak-bacak ta işlen yapılacaksa oraya giden sinir çevresine ilaç uygulanır (sisnir blokajı)). Lokal anestezi; biyopsi gibi küçük ameliyatlarda sadece ameliyat bölgesine ilaç (anestezik) enjekte edilir.
Anestezi sonrası hastanın ameliyat edilecek vücut bölgesi traş edilir, antiseptik bir solüsyon ile yıkanır ya da silinir. Cerrahi alanın etrafına, kesi (insizyon) yapılacak yer hariç steril büyük örtüler örtülür.
Cerrahi bölgeye ulaşmak için bir kesi yapılır (insizyon). Sırasıyla; cilt, ciltaltı yağ dokusu, kaslara ait zar tabakalar (fasya), kas tabakaları kesilir ya da aralanır. Karın ameliyatlarında en son karın zarı (periton) da kesilerek karın içine girilir. Kanamaları önlemek için kan damarları klemplenebilir (iple bağlanır) veya koterize edilebilir (yakılır). Ameliyat bölgesine ulaşınca bu bölgede rahat çalışmak için ekartör denen aletlerle insizyon-karın duvarı aralanır. Bazı cerrahilerde, ameliyat bölgesine ulaşmak için kemikler de kesilebilir; Örneğin beyin ameliyatı için kafatasını kesmek (kraniotomi), göğüs kafesini açmak için (göğüs cerrahisi) kaburgaları kesmek ya da çıkarmak, kalbe ulaşmak için iman tahtasını (sternum) kesmek (median sternotomi).
Ameliyat bölgesine (sorunlu bölgeye) ulaştıktan sonra çalışmalar farklılaşarak devam eder. Şöyle ki; her cerrahi hastalık için belirlenmiş bir ameliyat şekli ya da şekilleri vardır. Cerrah bilgi ve tecrübesine göre bunlardan standart olan birini ya da kendince en iyi seçeneği uygular. Örneğin akut apandisitte standart tedavi apendiksin çıkarılmasıdır (apendektomi) ve laparoskopik ya da açıkı cerrahi ile uygulanabilir. Yine tiroid hastalıklarında, tiroid bezinin bir lobu (lobektomi), büyük bir kısmı (subtotal-neartotal tiroidektomi) veya tamamı çıkarılabilir (total tiroidektomi). Yada obezite cerrrahisinde birçok ameliyat çeşidi bulunur.
Burada cerrahı diğer doktorlardan ayıran şey şudur. Cerrah tedavi ettiği hastalığı bilip hastalığın teşhisini koymakla kalamaz; hastanın ameliyatlık olup olmadığına - cerrahiden fayda görüp görmeyeceğine karar verir (endikasyon), hastayı ameliyata en uygun şartlarda hazırlar (acil?, elektif?, beslenme, sıvı tedavisi), uygun ameliyatı seçer, ameliyatı titiz bir biçimde uygular (anatomi bilgisi, cerrahi atlas-teknik bilgi, eğitim-tecrübe), ameliyat sonrası takip ve tedavisini yapar, çıkan komplikasyonları (sorunları) tedavi eder. Diğer bir değişle cerrah "ameliyat yapan doktordur" tanımlaması doğru olmakla beraber eksik bir tanımlamadır.
04 Mart 2024